تاثیر سیاست های امریکا در آسیای مرکزی بعد از 11 سپتامبر بر امنیت ملی ایران

فروپاشی شوروی در سال 1991 موقعیت ایران را در منطقه دگرگون کرد. از طرفی قدرت بزرگی که کشور ایران را تهدید می کرد فروپاشید و از طذف دیگر ایران با کشورهای جدیدی در منطقه روبرو شد که ظرفیت های زیادی برای جذب بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای داشتند. از جمله ی این بازیگران می توان چین، ترکیه، پاکستان، هند، اروپا، امریکا و اسراییل را نام برد که حضور دو کشور اخیر بیش از سایرین منافع ملی ایران را تهدید می کند. حوزه ی جغرافیایی این پژوهش منطقه ی آسیای مرکزی است که شامل پنج کشور قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان می گردد. این منطقه ی محصور در خشکی از لحاظ ژئوپولیتیکی اهمیت فراوانی دارد همچنین ظرفیت های آسیای مرکزی مثل انرژی فراوان، بازار وسیع و نقشی که به عنوان پل ارتباطی آسیا و اروپا می تواند ایفا کند برای قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای طمع برانگیز است. پس از اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی، امریکا برای استفاده از انرژی منطقه و مهار روسیه و نیز ایران تلاش بیشتری برای حضور و دخالت در این منطقه از خود نشان داد. پس از حمله تروریستی 11 سپتامبر 2001 حضور سیاسی، اقتصادی و نظامی امریکا در منطقه به بهانه ی مبارزه با تروریست به اوج خود رسید تا بتواند علاوه بر تامین منافع امنیتی خود اهداف پیشینش را هرچه دقیق تر و آسان تر دنبال کند. به طور کل اهداف امریکا در منطقه ی آسیای مرکزی در سه موضوع انرژی، دموکراسی و مبارزه با تروریست قابل بررسی است. سیاست های اتقصادی و سیاسی که امریکا با حضور فعال خود در منطقه ی آسیای میانه اجرا می کند مستقیم یا غیر مستقیم امنیت ملی ایران را از جنبه های مختلف تحت تاثیر منفی قرار می دهد. کنترل ذخایر انرژی منطقه، اعمال نظر در طرح های اقتصاد منطقه ای از جمله ترانزیت کالا و انرژی به منافع اتقصادی ایران ضربه زده و در برخی موارد ضایعات زیست محیطی به بار می آورد. همچنین طراحی و پیاده سازی اقداماتی نظیر انقلاب های رنگین با هدف تغییر حکومت های کشورهای منطقه به نفع خود، تشدید پروژه ی اسلام هراسی و ایران هراسی و دامن زدن به کشمکش های قومی موجبات تهدید امنیت سیاسی و ثبات ملی را برای ایران اسلامی فرآهم می آورد.